Kawayan (doot)

Kawayan sa gubat kan Gochangupseong Fortress, South Korea

Kawayan sarong naiibang grupo nin kadaklan na evergreen ennial nagbuburak na mga tinanom kompuwesto kan subpamilya Bambusoideae kan pamilyang doot Poaceae. [1][2][3]Higante na mga kawayan iyo an pinakadakulang miembro kan pamilyang doot, sa kaso ni Dendrocalamus sinicus indibiduwal na culms naabot sa laba na 46 metro, abot 36 sentimo sa kahibog asin may timbang na maabot sa 450 kilogram. [4]mga pag'oltan kan kawayan pwede man na dakula an laba. Kinabaluchloa wrayi internodes maabot sa 2.5 metro an laba. [5]si Arthrostylidium schomgkii na may mas hababang pag'oltan naabot sa 5 metro an laba, sobrang lawig sana kan papiro. [6]kabaliktaran, an mga kulago kan sadit na kawayan na si Raddiella vanessiae kan savannas nin French Guiiana 10-20 milimetro sana an laba huli sa mga duwang miles sa lakbang. [7]segurado an ginikanan kan tataramon na "bamboo", alagad ini posibleng gikan sa lenggwaheng Olandes o Portuges, na orihinalmenteng sinublian kaini hale sa Malay o Kanada.[3][8][9]

kawayan, arog kan ibang doot, an mga rehiyon internodal kan kataga parati malingaw asin an vascular bundles sa balyong-duros warak sa gabos na lanob kan kulakot imbes na sa sarong silindrical cambium nakasapaw sa pag'oltan kan ubak (phloem) asin kahoy (xylem) siring kan yaon sa dicots asin conifers. man igdi an ma'alang na kahoy na xylem. mayo nin segunda manodakulang kahoy na pigkawsa an mga paklang kan monocot, kaiba na diyan an mga palma asin darakulang kawayan, na magin kamatnongan imbes na taglipot.[10]

sa mga kawayan an pira sa pinakamarikas na-gulay na tanom sa kinaban, huli kan sarong kakaibang sistema nin panurát. [11]ibang species nin kawayan pwedeng tumubo 91 cientimeres (36 pulgada sa laog kan 24-oras na panahon, sa rikas na haros 40 millimeters (1 12 in) an lawig (equident abot 1 mm kada 90 segundo). 40 millimetres (1.6 in) [12]abot 47.6 pulgada (1565 sentimetro) sa 24 oras an namasdan sa kamugtakan kan higanteng bumber kawayan nin Hapon (Phyllostachys bambusoides). [13]marikas na pagtalubo asin pagpahunod na ini sa dagang kagilidan, ginigibo an kawayan na marayrahay na kandidato para afforestation, carbon sequestration asin klima minabago nin pagka'arit.[14][15][16]

Kawayan patindog asin igwang lataw na kahulogan sa ekonomiya asin kultura sa Sur-subangan na Asia asin Sirangang Asia, ginagamit sa mga materyales sa pagtogdok, bilang pinagkukuanan init kakanon, asin siring kan hilaw na produkto, asin naglaladawan parati sa mga arte, arog baga sa mga pinturang kawayan asin paggibo nin kawayan. Bamboo, siring sa kahoy, natural na materyal na binibilog nin halangkaw na kusog-to'welight ratio na nagagamit para sa mga estruktura. [17]kusog-kusog na ratio ni Bamboo nakakaagid sa kahoy, asin an kahawakan kaini parati agid sa makusog na malomhok na matagas na pagkakahoy. [18][19]nagkapirang klase nin kawayan nagpaheling nin pambihirang kosog sa irarom nin pagbalo. Bumbusa tulda nin Bangladesh asin adjoining India bistado na an langkaw sa 60,000 kilo (27,000 kg o 27 tonelada) lambang plasa sa kusog tennis.  [20]ibang species nin kawayan naggigibong ekstra kaigot na materyal. Bambusa tabacaria kan Tsina igwa nin kadakol na silingica mala ta ini magibong silyab kun tamaan nin patok.[21]

  1. The Bamboos: A Fresh Perspective 
  2. The global distribution of bamboos: assessing correlates of introduction and invasion. 2016-12-23. https://doi.org/10.1093/aobpla/plw078. 
  3. 3.0 3.1 Bamboo forests in Nepal: Status, distribution, research trends and contribution to local livelihoods. 2023-08-01. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2773139123000137. 
  4. Empty citation (help) 
  5. Empty citation (help) 
  6. Some Accounts of the Curata....etc. 1841. 
  7. The World's Smallest Bamboo: Raddiella Vanessiae (Poaceae: Bambusoideae: Olyreae), a New Species from French Guiana. 2007. https://www.biodiversitylibrary.org/page/34395112#page/9/mode/1up. 
  8. Higher level phylogenetic relationships within the bamboos (Poaceae: Bambusoideae) based on five plastid markers. 2013-05-01. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1055790313000626. 
  9. "bamboo"Paid subscription required. Oxford English Dictionary (Online ed.). Oxford University Press.  (Subscription or participating institution membership required.)
  10. Wilson, C.L.; Loomis, W.E. Botany (3rd ed.). Holt, Rinehart and Winston. 
  11. Farrelly, David (1984). The Book of BambooFree registration required. Sierra Club Books. ISBN 978-0-87156-825-0. 
  12. Empty citation (help) 
  13. Austin, Robert; Ueda, Koishiro (1970). Bamboo. New York: Walker/Weatherhill. p. 193. 
  14. . 
  15. . 
  16. . 
  17. Lakkad; Patel (June 1981). "Mechanical properties of bamboo, a natural composite". Fibre Science and Technology 14 (4): 319–322. doi:10.1016/0015-0568(81)90023-3. 
  18. Kaminski; Lawrence (2016). "Structural use of bamboo. Part 1: Introduction to bamboo". The Structural Engineer 94 (8): 40–43. 
  19. Kaminski; Lawrence (2016). "Structural use of bamboo. Part 3: Design values". The Structural Engineer 94 (12): 42–45. 
  20. McClure, Floyd A. (1948). 1948 Yearbook of Agriculture - Grasses. Washington, D.C.: United States Department of Agriculture. p. 738. 
  21. Farrelly, David (1984). The Book of Bamboo. San Francisco: Sierra Club Books. p. 143. 

Developed by StudentB